opkweken na gecontroleerd zaaien


kweekgoedEn als je dan die zaadjes in de grond hebt gestopt en je hebt ze aan de juiste omstandigheden blootgesteld, dan zullen ze gaan kiemen.

Tja en wat dan? Verspenen? Opkweken in een eigen potje? Beschermen? Of juist niet?





Het zaaien is leuk, het opkweken ook en er zijn zaden waarbij alles vanzelf lijkt te gaan. Er zijn echter ook situaties waarbij je de natuur een handje moet helpen.


Ik hoop met deze site je daar een beetje mee op weg te helpen. En heb je dat allemaal onder de knie, dan kun je net als ik op een gegeven met trots de planten uit eigen opkweek in de tuin uitzetten en in het geval van vaste planten er nog jaren van genieten.


Maar aan de uitzetten in de tuin en de daarop volgende bloei, daar gaat soms wel een poosje aan voorbij. Vaak maar een paar maandjes, bij vaste planten vaak een jaar en met nog andere planten (vuurwerkplant) duurt het wel 4 jaar eer je bloei kunt verwachten. Maar... de voldoening daarna is echter des te groter.

Zijn er nog vragen of opmerkingen, dan hoor ik dat graag.

het buiten opkweken

Winterharde eenjarigen, tweejarigen (HB) en jonge kiemplantjes van vaste planten (HP)

Als zaden in het najaar in de tuin zijn ontkiemd en er jonge kiemplantjes zijn gevormd, of in het geval van de tweejarigen al een mooie rozet of plant, is het verstandig om deze wat bescherming te bieden tegen vorst en schrale wind; zeker in de late winter of in het vroege voorjaar met zijn al mooie zonnige warme dagen waarop de groei al flink in wil zetten.


Gevolg is een mooie frisse jonge plant of plantje dan maar o zo gemakkelijk door vorst aangetast of vernietigd wordt.


Dat kan voorkomen worden door er een bladerdek van 10 cm dikte op te gooien (let wel op dat je dat in het voorjaar na de vorst weer bijtijds weghaalt) of in het geval van de tweejarigen er rijshout tegenaan te plaatsen of wat afgesnoeide wintergroene (dennen-) takken.

het binnen opkweken

Kiemplantjes van (vroege) binnen zaaisels.
Januari, februari, maart, de maanden dat het ernstig begint te kriebelen wat de zaaiwoede aangaat en dat menige tuinenthousiasteling zijn kweekspulletjes tevoorschijn haalt.

Zakjes zaad die er zijn gekocht of via de zaadjessites zijn bemachtigd en de vensterbankkweekkas.



Ik heb het nu even niet over bepaalde groentezaden en sommige zaden die een lange tijd van kiemen nodig hebben en die dus enige tijd in een warme omgeving moeten staan
.

Aan het binnen opkweken zitten wel wat haken en ogen. Voor veel zaden is het een kwestie van de bloei te willen vervroegen en daardoor in te grijpen in het normale proces dat moedertje natuur voor ze heeft bedacht. Dat ingrijpen in het natuurlijke proces wordt je vaak niet in dank afgenomen en vaak eindigen binnenzaaisels in een fiasco. Vooral bij onervaren zaaiers. Ik heb het over de zaden die je zaait bij een temperatuur van 18-21 graden en die een kiemtijd hebben van 2-3 weken.

Wat gebeurt er namelijk?
Je zaait op een gegeven moment (laten we de tweede week van maart als voorbeeld nemen). Je kiest voor zaadjes die een kiemtijd van 2-3 weken hebben (sommige eenjarigen kiemen zelfs nog eerder). Gevolg is dat je in de eerste week van april met jonge kiemplantjes zit die je gedurende een periode van.... 6-8 weken !!! over moet zien te houden eer je ze na half mei als de kans op nachtvorst is geweken uitgeplant kunnen worden.

Dat moet wel kunnen (en je moet dat wel willen).
En de ruimte die je daarvoor beschikbaar hebt moet aan een aantal factoren voldoen.

Voorwaarden:

voldoende warm ; veel jonge kiemplanten groeien het best bij zo om en nabij de 10-13°C is mijn ervaring

voldoende licht ; de jonge kiemplanten moeten het licht van zoveel mogelijk kanten kunnen vangen; anders het potje meerdere malen per dag draaien; ook zou je een 'lichtbak' kunnen maken (zie onder). Kweek je de plantjes op in een stapel(curver)box, dan kun je die op zonnige dagen even buiten zetten. Pas op: niet in de directe zon, dan kunnen de tere blaadjes verbranden. En ben je van plan om in de hobby te investeren en in de toekomst vaak voor te gaan zaaien, dan is een groei-bloei lamp wellicht een goede aanschaf.

voldoende vocht; jonge kiemplantjes hebben weinig vocht nodig; maar mogen aan de andere kant beslist niet uitdrogen

voldoende luchtvochtigheid; als je de jonge kiemplantjes uit hun warme omgeving haalt waar ze ontkiemd zijn, dan is het aan te bevelen om ze de eerste tijd nog wat bescherming te geven waardoor de hoge luchtvochtigheid nog even aanwezig blijft en ze aan de nieuwe temperatuur kunnen wennen

voldoende ventilatie; in ruimtes waar een hoge luchtvochtigheid heerst is het belangrijk om op mooie zonnige dagen te ventileren. Toen ik veel voorzaaide, had ik ook een zwenk ventillator in mijn kas. De lichte bries die de jonge zaailingen doet bewegen, maakt ze krachtiger.
Mijn maatstaf is dat zodra de buitentemperatuur die van de binnentemperatuur in de ruimte waarin de plantjes staan benadert, ik de ramen en deuren opengooi en lekker laat luchten. Doe je dat namelijk niet of nooit, dan kun je schimmel (omvalziekte) in je zaaisels krijgen

Lichtbak zaailingen

Teveel warmte en te weinig en van maar één kant komend (voor het raam of zo; of onder een raam op de grond) licht maken dat je lange lerpen van zaailingen krijgt die moeilijk te hanteren en daardoor kwetsbaar zijn.

Dat warmteaspect kun je ondervangen door je jonge kiemplanten in een koele ruimte onder te brengen; te weinig licht echter, daar moet je wat kunstgrepen bij toepassen.

a) het potje in het volle licht (maar niet in het ZON-licht) plaatsen. Staan ze wel in de zon dat licht een beetje temperen. Jong zaaigoed is kwetsbaar en kan gemakkelijk uitdrogen of verbranden.

b) het potje meerdere malen per dag draaien. Doe je dat niet, dan groeien de jonge zaailingen naar het licht toe en krijg je van die lange lerpen van kiemplantjes.

Een lichtbak voor zaailingen is een handig hulpmiddel om je van die handeling (gedeeltelijk) te verlossen. Heel gemakkelijk te maken van een doos en aluminiumfolie. Heel simpel om te maken van een boodschappendoos. Ik heb in dit geval een vrij lage doos gebruikt, maar mooier is het om een iets hogere doos te kiezen.
Enige wat je daarna moet doen is de doos in zijn vorm snijden en hem bekleden met aluminiumfolie.
Zet vervolgens de plantjes op een ondiepe plaat (bijvoorbeeld een dienblad of zo) om water te kunnen geven en zet die in de doos en daarna de doos op de vensterbank.